Skip to main content

Te Penihana Ngoikoretanga

Ko tā te Penihana Ngoikoretanga he hora kāpeneheihana mō ērā tāngata whai wharanga, māuiuitanga rānei e pā ana ki ngā mahi hōia, e ngoikore ai te tinana.

Kua whakakotahitia e mātou ngā puka kia kotahi puka anake, he māmā ake ki te whakamahi

Ka whakamahia e koe te puka kotahi ināianei mehemea:

  • koinei tō tono tuatahi mō tētahi penihana ngoikoretanga
  • kei te tono koe mō ētahi mate hou
  • kei te arotake anō koe i ngā mate o nāianei.

Hei whakakapi te puka tono mō te Penihana Ngoikoretanga i te:

  • "New conditions and reassess accepted disabilities form"
  • "Disablement pension form"

Te puka tono mō te Penihana Ngoikoretanga [English] [PDF, 1.4 MB]

{{ controlText }}

Ko wai ka āhei mō tēnei

Ka āhei pea koe kia whiwhi i tēnei mehemea:

  • he whai Mahi Hōia koe e Tutuki ai ngā ritenga i mua atu i a Āperira 1974,
  • kua whai Mahi Hōia koe e Tutuki ai Ngā Ritenga i Whitināmu, 

Me tō whai wharanga, māuiuitanga rānei e pā ana ki aua mahi.

He whakamārama mō ngā Mahi Hōia e Tutuki ai ngā Ritenga

Mehemea kāore koe e āhei mō tētahi Penihana Ngoikoretanga ka āhei pea koe kia whiwhi kāpeneheihana whiwhinga pūtea.

Te Kāpeneheihana ā-Wiki [English]

Te Whakawhiti mai i te Penihana Ngoikoretanga Pakanga

Mehemea kei te whiwhi koe i tētahi Penihana Ngoikoretanga Pakanga ka taea e koe te whakawhiti i ō mate e whakaaetia ana ki tētahi Penihana Ngoikoretanga. Ka whakawhitiria hoki koe ki tētahi Penihana Ngoikoretanga ki te tono koe kia arotakea anō tētahi mate, kia tāpiritia hoki he mate.

Mō te nuinga, e kore tēnei whakawhitinga ki tētahi Penihana Ngoikoretanga e pā ki te rahi o ō whiwhinga pūtea. Ahakoa rā, ka huri pea tēnei i te rahi ka āhei tō whānau kia whiwhi.  Ka kōrero mātou ki a koe mehemea ka heke te rahi o te tautoko i te whakawhitinga nei.

E taea ai tō whakawhiti me mātua:

  1. whakakī i te puka tono mō te Whakawhiti ki tētahi Penihana Ngoikoretanga
  2. tuku mai i te puka tono me ētahi atu kōrero tautoko.

Tiki ake i te puka tono mō te Whakawhitinga ki tētahi Penihana Ngoikoretanga [English] [PDF, 308 KB]

Ka whiwhi koe i te aha

He utunga moni nahanaha te Penihana Ngoikoretanga. He pēnei ngā utunga:

  • ia rua wiki me he pēke pūtea tāu i Aotearoa
  • ia whā wiki me he pēke pūtea tāu i waho i Aotearoa.

Kei te āhua o ngā pūtake e whiwhi nā koe i tētahi Penihana Ngoikoretanga te rahi ka whakawhiwhia ki a koe. Mō te nuinga ka takea tēnei i tōu whakatau ngoikoretanga tangata katoa.

He pēhea mātou e tātai ai i te whakatau ngoikoretanga tangata katoa [English]

Ngā taumata utunga Penihana Ngoikoretanga [English]

Ka utua pea te Penihana Ngoikoretanga i te taumata o runga rawa mehemea e mate ana koe — mō ngā taurimatanga, kotahi rā i te wiki, tōna itinga:

  • ki te noho i tētahi wāhi mamao i tō kāinga,
  • ki te tono whakamatuatanga i tō mahi rānei.

Ka utua tonutia te pikinga ake i ngā rā katoa e haere ai ēnei āhuatanga. Kāore tēnei e pā ki tōu whakatau ngoikoretanga tangata katoa.

Me pēhea te tono

Kei te āhua tonu o tōu noho ngā ara e tono ai koe mō te Penihana Ngoikoretanga.

Mehemea kāore anō kia tīmata tō whiwhi penihana mai i a mātou

Me mātua:

  • whakakī koe i te puka tono Penihana Ngoikoretanga
  • tuku mai i te puka tono me ētahi atu kōrero tautoko.

 Tiki ake i te puka tono mō te Penihana Ngoikoretanga [English] [PDF, 1.4 MB]

Ka aha ināianei

I muri mai i tō tono mā mātou e:

  1. whakapā atu ki a koe ki te whakaū kua whiwhi mātou i tō tono
  2. tīmata te hātepe whakatau take
  3. kōrero haere tonu ki a koe mō te tūnga o tō tono.

Ki te hiahia mātou ki ētahi atu kōrero, ka whakapā atu mātou ki a koe.

He pēhea mātou e whakatau take ai

Kia whiwhi koe i te penihana

Me he Penihana Ngoikoretanga taupua tōu

He ritenga tūturu te mahi kia whakamātūtū koe mō te whiwhinga Penihana Ngoikoretanga — hāunga ngā āhuatanga e whakaaetia nei e mātou e kore e taea e koe. Kei roto i ō haepapa whakamātūtū:

  • te mahi tahi me mātou ki te whakarite mahere whakamātūtū
  • te whai wāhi nui ki tētahi ara whakamātūtū mō te ao mahi
  • te tae ā-tinana ki ngā arotake whakamātūtū i whakaritea mōu — tae atu ki ngā arotake whakamātūtū, te tikanga, ia 6 marama
  • te tuku mai i tētahi tiwhikete tākuta ia 13 wiki — hei āwhina tēnei i tā mātou whakahāngai i ngā mahi whakamātūtū ki ō hiahia.

Ki te panoni ētahi mea

Me mātua whakamōhio koe i a mātou ki te panoni ō āhuatanga.

Ka āhei koe ki te tono kia whakaaetia tētahi mate tāpiri hei mate e pā ana ki ngā mahi hōia mā te whakamahi i te puka tono mō te Penihana Ngoikoretanga.

Te puka tono mō te Penihana Ngoikoretanga [English]  [PDF, 1.4 MB]

Mehemea he māuiui, he wharanga tuamatangi rānei tōu

Ka taea e koe te tono mō tētahi utunga tōpū mehemea he mate tuamatangi tōu e whakaaetia ana e pā ana ki ngā mahi hōia.

Mā te whiringa utunga tōpū ka whiwhi koe:

  • i tētahi utunga takitahi — ko tōna wāriu he 12 marama o te taumata utunga nui o te Penihana Ngoikoretanga, ā,
  • te Penihana Ngoikoretanga anō, i te taumata utunga nui, ki te ora ake koe i muri i te 12 marama.

Me mātua:

  • whakakī koe i te puka tono Āheinga Tuamatangi, me te
  • tuku mai i te puka tono me ētahi atu kōrero tautoko ki a mātou.

 Tiki ake i te puka tono mō te Āheinga Tuamatangi [English] [PDF, 382 KB]

Ngā ara e mutu ai pea tō penihana

Ka mutu tō Penihana Ngoikoretanga ki te:

  • ora ake koe i tō mate — i runga anō i ngā taunaki a tētahi tākuta, āpiha hauora whai tiwhikete tōtika rānei
  • haere ki te whare herehere (ka haere tonu pea ō taurimatanga, ō whakamātūtū rānei, me i whiwhi koe i ēnei i mua i tō tomokanga ki te whare herehere)
  • mate rawa koe — ka mutu te penihana ngoikoretanga 28 rā i muri i tō matenga
  • hapa koe ki te whakatutuki i ō ritenga whakamātūtū — ka whakamōhiotia koe e mātou ki te pēnei te āhua. 

Ki te whiwhi koe i tētahi Penihana Ngoikoretanga mō tētahi mate taupua, ka mutu ki te kore koe e arotakea i mua i tētahi rā kua whakaritea.

Kimihia ētahi atu mōhiotanga

Whakapā mai ki a mātou mō ētahi atu kōrero [English]

E mahi nui ana mātou kia whitikia ā mātou mahi e te rā. Ki te hiahia koe ki te mōhio he pēhea tēnei āheinga i whakahaeretia ai, ka taea e koe te pānui te kaupapa here whakaroto.

Kaupapa Here Penihana Ngoikoretanga [English] [PDF, 552 KB]